De steden van Thüringen kunnen bogen op een even veelzijdig als internationaal vermaard kunst- en museumlandschap. Beroemde schilders, grafici en beeldhouwers hebben met hun werk onnavolgbare sporen nagelaten. Of het nu gaat om Lucas Cranach als een van de belangrijkste renaissanceschilders, Lyonel Feininger, de bekende Bauhaus-kunstenaar, of Otto Dix uit Gera met zijn onvergelijkbare grafiek en schilderijen. Het museum Lindenau in Altenburg heeft met 180 werken de grootste bijzondere collectie vroeg-Italiaanse paneelschilderijen buiten Italië. In het Kunsthaus Apolda kunnen wisselende tentoonstellingen van internationaal niveau worden bezocht: Schilderijen van Picasso en Cocteau, beeldhouwwerken van Camille Claudel of werken van Karl Lagerfeld en Helmut Newton zijn slechts enkele van de zeldzaamheden die tot nu toe zijn tentoongesteld. Het "Kunsthaus Meyenburg" in Nordhausen vestigde zich als kunstcentrum in het noorden van het land met tentoonstellingen van werken van Barlach, Hundertwasser en Dalí. Van het barokke universum in Gotha tot de geboorteplaats van het skatspel in Altenburg, van de huizen van dichters en musici tot het Bauhaus en het modernisme, in het museumlandschap van de steden in Thüringen is er voor elk wat wils.
Naar aanleiding van het 100-jarige bestaan van het Staatliche Bauhaus dat in 1919 in Weimar werd gesticht, is in 2019 het nieuwe Bauhaus-Museum van Weimar geopend. Sindsdien toont het museum schatten uit de oudste Bauhaus-collectie ter wereld. Als locatie voor ontmoetingen en open discussies herinnert het aan de vroege fase van de belangrijkste opleiding voor design en kunst van de 20e eeuw. Hier knoopt het verleden aan bij vragen over hoe wij het leven van vandaag en morgen vorm kunnen geven.
Bauhaus-Museum Weimar
Stéphane-Hessel-Platz 1
99423 Weimar
+49 (0) 3643 / 54 54 00
Zur Website
De vroegere kloosterkerk St. Crucis biedt tegenwoordig onderdak aan een tentoonstelling die in de context van de vroegere tijd uitleg geeft over het verloop van de Duitse Boerenoorlog, de hoogtepunten en nawerkingen ervan. Een echte insidertip is de kloostertuin als groene juweeltje midden in de stad.
Kornmarktkirche mit Museum Deutscher Bauernkrieg
Kornmarkt
99974 Mühlhausen
+49 (0) 3601 - 85 66 0
Zur Website
Het gebouw in neorenaissancestijl werd in 1868 gebouwd als gymnasium en is nu de hoofdvestiging van de ‘Mühlhäuser Museen’, het samenwerkingsverband van de musea in de stad. Er zijn permanente tentoonstellingen van de belangrijkste stukken uit de collectie over prehistorie en vroege geschiedenis van het Unstrut-Hainich district, de geschiedenis van de stad en van 20e-eeuwse kunst in Thüringen. Voor de jonge bezoekertjes zijn er in het hele museum plekken waar ze kunnen luisteren, actief worden, dingen vastpakken, ontdekken en zich kunnen vermaken.
Kulturhistorisches Museum
Kristanplatz 7
99974 Mühlhausen/Thüringen
+49 (0) 3601- 85 66 0
Zur Website
Het is de oudste stadstoren van de stadsmuur uit de 14e eeuw met tinnen en kegelhelm. De toren biedt een schitterend uitzicht over de stad aan de Saale. Er zijn nog drie andere stadspoorten die geopend zijn voor bezoekers.
Darrtor
Zur Website
De tentoonstelling brengt de geschiedenis van optische instrumenten tot leven en reikt van de historische werkplaats van Zeiss tot en met de camera die goede diensten in de ruimte heeft bewezen. Momenteel vindt er in het museum een verbouwing plaats en wordt het concept vernieuwd. De heropening is gepland voor 2023.
Deutsches Optisches Museum
Carl-Zeiß-Platz 12
07743 Jena
+49 (0) 3641 - 44 31 65
Zur Website
Het museum voor de geschiedenis van de evolutie is opgericht door Ernst Haeckel en toont op een aanschouwelijke manier de ontwikkeling van leven.
Phyletisches Museum
Vor dem Neutor
07743 Jena
+49 (0) 3641 - 94 91 80
Zur Website
Ten zuiden van het kasteel ligt het hertogelijke museum dat onderdak biedt aan veel verschillende collecties. Het belangrijkste kunstmuseum van Thüringen toont er kunstschatten van over de hele wereld en uit alle tijdperken. Naast een van de oudste Egyptische collecties van Europa, zijn er kunstwerken te zien van de oudheid tot en met de huidige tijd. Er is ook een rijke schilderijenverzameling, er zijn zeldzame grafische werken, sculpturen van, onder andere, Houdon en De Vries, voorbeelden van kostbare Japanse lakkunst en porselein uit Meißen.
Herzogliches Museum
Schlossplatz 1
99867 Gotha
+49 (0) 3621 - 823 40
Het gebouw (uit 1831-33) diende als school en ‘bazaar’ voor Joodse kooplieden en is in 2008 volledig gesaneerd en verbouwd. Tegenwoordig biedt het onderdak aan de kleine zaal van de schouwburg in Meiningen, de stedelijke galerie ada en ‘La Musica’, een café en bistro. In galerie ada zijn tentoonstellingen te zien van werken uit de klassiek-modern periode tot en met de huidige tijd.
Städtische galerie ada
Kammerspiele
Bernhardstr. 3
98617 Meiningen
+49 (0) 3693 - 50 20 04
Zur Website
De vroegere residentie van de hertogen van Saksen-Meiningen werd in de periode van 1682 tot 1692 gebouwd als een barok complex met drie vleugels. Tegenwoordig zijn er, onder andere, een aantal musea van Meiningen gevestigd. De prachtige hertogelijke woonvertrekken, permanente tentoonstellingen en wisseltentoonstellingen zijn toegankelijk voor het publiek. Van de ‘hof der muzen tussen Weimar en Bayreuth’ gingen in de 19e eeuw tal van artistieke impulsen uit die verbonden zijn met persoonlijkheden als Brahms, Strauss, Reger, Wagner en Ibsen, maar in het bijzonder met de kunstzinnige vorst Georg II van Saksen-Meiningen.
Schloss Elisabethenburg
Schlossplatz 1
98617 Meiningen
+49 (0) 3693 - 88 10 30
Zur Website
In een tentoonstellingsruimte van 2.400 m2 zijn er heel wat interessante dingen te zien over de cultuur aan het hof, de geschiedenis van Sonderhausen en de muziek en over de geschiedenis van Thüringen. Het topstuk is de gouden koets die in Duitsland uniek is. Het is een Franse pronkkoets uit de vroege 18e eeuw die bij staatsgelegenheden werd gebruikt.
Schlossmuseum
Schloss 1
99706 Sondershausen
+49 (0) 3632 / 62 24 02
Zur Website
Het kasteel werd tussen 1585 en 1590 gebouwd als tweede residentie voor de landgraven van Hessen. Vanwege het vrijwel geheel intact gebleven buitenterrein, de oorspronkelijke structuur van de binnenruimte, de prachtige wandschilderingen en het stucwerk geldt het kasteel als een uniek voorbeeld van renaissance kastelen in heel Duitsland.
Schloss Wilhelmsburg
Schlossberg 9
98574 Schmalkalden
+49 (0)3683 / 403186
Zur Website
Dit museum documenteert in twee permanente tentoonstellingen de ontwikkeling van de twee takken van nijverheid die hun stempel op Apolda hebben gedrukt: het klokkengietershandwerk en het textielhandwerk. Klokken uit drie millennia. In het middelpunt van de expositie over de cultuurgeschiedenis van de klok staat een muziek- en signaalinstrument dat gewoonlijk weliswaar te horen is, maar slechts zelden te zien is: de torenklok. Bij de meeste klokken mag u zelf ook zelf proberen hoe ze klinken. Van kous tot gebreide bovenkleding. Deze expositie laat de ontwikkeling van de plaatselijke arbeiders in de tricotage-industrie en het ambachtelijk breiwerk zien. Bezoekers kunnen hier oude textielmachines bewonderen. De textielbranche was meer dan 400 jaar de voornaamste bron van inkomsten in de hele regio. De twee permanente exposities worden altijd aangevuld door een wisselexpositie. Vanaf begin 2019 worden bezoekers bij het stedelijke klokkenmuseum verwelkomd door de stadsklok van Apolda met zijn vier zichtbare klokken. Door een druk op de knop speelt het carillon een stukje van de compositie ‘Das Erfurter Glockenspiel’ (de Erfurter klokken).
Das GlockenStadtMuseum
Bahnhofstraße 41
99510 Apolda
+49 (0) 3644 - 51 52 571
Zur Website
Het KunstForum, als artistiek-eigentijds juweeltje, is ondergebracht in een modern gerenoveerd gebouw, midden in het bruisende centrum van de stad. Een totale oppervlakte van 400 m² biedt een bijzonder platform voor wisseltentoonstellingen van werken van regionale kunstenaars. Hier komen rechtstreekse contacten tot stand tussen kunstliefhebbers en kunstenaars. Er is een veelzijdig begeleidend programma dat een bezoek aan de tentoonstellingen afrondt.
KunstForum Gotha
Querstraße 13-15
99867 Gotha
+49 (0) 3621 - 738 703 0
Zur Website
Het Lindenau-Museum heeft zijn internationale faam te danken aan 180 kostbare panelen uit de vroege Italiaanse schilderkunst. Daarnaast zijn er ook kunstverzamelingen met, bijvoorbeeld, schilderijen uit de periode van de 16e tot de19e eeuw, gipsafdrukken uit de Oudheid en een grafische collectie. In 2001 werd het museum opgenomen in het Blauwboek van de federale overheid en wordt nu tot de belangrijkste culturele instellingen in het oosten van Duitsland gerekend.
Lindenau-Museum Altenburg
Gabelentzstr. 5
04600 Altenburg
+49 (0) 3447 - 89 55 3
Zur Website
Van 1869 tot 1886 woonde Franz Liszt in de zomermaanden in de vroegere kwekerij van het paleis bij de ingang van het park. Hier ontving hij zijn leerlingen die van heinde en verre kwamen voor pianoles. Een eigentijdse permanente tentoonstelling op de benedenverdieping is een aanvulling op de historische bovenverdieping.
Liszt-Haus
Marienstraße 17
99423 Weimar
+49 (0) 03643 / 54 54 00
Zur Website
Tentoonstelling over de Slag bij Jena/Auerstedt van 14 oktober 1806 tussen de Napoleontische en Pruisische legers. De audiogids Jena Cospeda van Janet Cardiff nodigt uit tot een interactieve wandeling.
Museum 1806
Jenaer Straße 12
07751 Cospeda
+49 (0) 3641 - 82 09 25
Zur Website
In het functionele gebouw uit de late barok aan de Goethe-wandelroute bij de Kickelhahn krijgen de bezoekers een indruk van de jachtgebruiken en het leven aan het hof van Weimar. Ook wordt er aandacht besteed aan de natuurwetenschappelijke studies van Goethe. Op de benedenverdieping is er een tentoonstelling te zien met als titel ‘Der Kickelhahn - Goethes Wald im Wandel’ die de jacht, natuur en milieu behandeld gezien vanuit ons perspectief.
Museum Jagdhaus Gabelbach
Waldstraße 24
98693 Ilmenau
+49 (0) 3677 - 20 26 26
Zur Website
‘Van de Velde, Nietzsche und die Moderne um 1900’ is de titel van de nieuwe expositie die prachtige, internationale werken toont uit de tijd van het realisme, impressionisme en de art nouveau. Deze werken weerspiegelen een glorieus en tegenstrijdig tijdperk dat ook naar onze tijd verwijst. Met Friedrich Nietzsche als denker en cultfiguur presenteert het museum belangrijke momenten uit de vroegmoderne tijd in Weimar. Hiertoe tellen werken van de schilderschool van Weimar en de avant-garde van Claude Monet tot Max Beckmann die ondersteund werd door de kunstverzamelaar Harry Graf Kessler. Er zijn tal van stukken die het functionele, maar ook elegante design van Henry van de Velde tonen.
Neues Museum Weimar
Jorge-Semprún-Platz 5
99423 Weimar
+49 (0)3643 / 54 54 00
Zur Website
In het vroeger pakhuis voor tabak uit de 17e eeuw, zijn er tentoonstellingen te zien over ambachten, nijverheid, industrie en archeologie in Nordhausen. Afdelingen, zoals voor telefonie of de historische filmzaal, nodigen de bezoekers uit zelf actief te worden.
Museum „Tabakspeicher“
Bäckerstr. 20
99734 Nordhausen
+49 (0) 3631 - 98 27 37
Zur Website
Het natuurhistorisch Museum Mauritianum ligt in het sprookjesachtige kasteelpark. Er is een historische vogelcollectie, fossielen uit de bruinkoolgroeves en een interactieve afdeling met activiteiten rondom de plaatselijke flora en fauna De serie over natuurlijke historie voor kinderen, ‘Naturkunde für Kinder’, nodigt bezoekertjes uit om op onderzoek te gaan in de natuur.
Naturkundliches Museum Mauritianum
Naturkundemuseum Mauritianum
Parkstraße 1
04600 Altenburg
+49 (0) 3447 2589
Zur Website
Met wisseltentoonstellingen toont het museum belangrijke werken uit de klassieke moderne periode. Het gotische vakwerkhuis met houten raamwerk uit de 15e eeuw en oorspronkelijke tongewelf is een architectonisch aantrekkelijke locatie voor dit museum midden in het centrum van de plaats. Het museum biedt ook onderdak aan de kunstboekhandel ‘Lesezeichen’ en een klein, maar fijn restaurantje.
OTTO MUELLER MUSEUM DER MODERNE
Altmarkt 8
98574 Schmalkalden
+49 (0) 3683 / 46 95 852
Zur Website
De Alte Synagoge (circa 1100) is de oudste volledig bewaard gebleven synagoge in Midden-Duitsland en getuigt van een van de belangrijkste Joodse gemeenten in de middeleeuwen. In het keldergewelf kan de Erfurter Schat worden bezichtigd. Deze schat uit de 14e eeuw bestaat uit munten, gotische sieraden en een Joodse trouwring. Deze vondst is wereldwijd uniek. De middeleeuwse mikwe, een ritueel bad, maakt deel uit van de Alte Synagoge.
Alte Synagoge Erfurt
Waagegasse 8
99084 Erfurt
+49 (0) 361 - 65 51 52 0
Zur Website
Van het uitgestrekte kloostercomplex, een voormalige Augustijner kanunnikenstift, zijn alleen nog de romaanse kloostertorens overgebleven, de Rote Spitzen. Het gebouw werd in 1172 in het bijzijn van Keizer Frederik I Barbarossa ingewijd en telt nu tot de eerste grote bakstenen bouwwerken ten noorden van de Alpen. Een tentoonstelling laat de geschiedenis van het klooster zien in de periode vanaf de regering van Barbarossa tot aan de reformatie.
Rote Spitzen
Berggasse 15
04600 Altenburg
+49 (0) 3447 - 51 27 12
Zur Website
Tentoonstelling over de geschiedenis van de stad, over zwart, rood en goud als de nationale kleuren en de Zeven Wonderen van Jena. Speciale tentoonstellingen over de kunst uit de klassiek-moderne periode en eigentijdse kunst trekken steeds weer veel publiek.
Stadtmuseum & Kunstsammlung der Stadt Jena
Markt 7
07743 Jena
+49 (0) 3641 - 49 82 50
Zur Website
Het klooster werd gesticht in 1250 en is het enige omvangrijke en goed bewaard gebleven middeleeuwse kloostercomplex in Oost-Thüringen. De kerk met twee beuken werd gebouwd rond 1300. De kruisgangen en kapellen dateren van circa 1500. Sinds 1904 is er een museum gevestigd met een omvangrijke kunst- en cultuurhistorische collectie.
Stadtmuseum im ehemaligen Franziskanerkloster
Münzplatz 5
07318 Saalfeld
+ 49 (0) 36 71 - 59 84 71
Zur Website
Dit is een van de laatste plekken van dit soort in Europa die het verhaal vertellen van een ijzersmelterij die met houtskool werkte. Er is een tentoonstelling over de geschiedenis en techniek van het smelten, de mijnbouw en ijzerindustrie. Er is ook een nog steeds werkende smederij voor houtboren en spijkers, een gereconstrueerde watertoevoer, waterrad en turbine-installatie.
Technisches Museum und „Neue Hütte“
Neue Hütte 1
98574 Schmalkalden
+49 (0) 3683 / 40 30 18
De mensen van Meiningen onder hertog Georg II waren in de late 19e eeuw met hun toneelkunst een voorbeeld voor theaters in heel Europa. De vroegere hertogelijke manege (1797) is in 1999 verbouwd tot theatermuseum. De presentatie van een van de illusionistische decors uit de unieke collectie van het Theatermuseum doet vermoeden hoe Meiningen ooit de vroege filmproducties in Hollywood heeft geïnspireerd. Dit opmerkelijke museum toont dagelijks tijdens vier presentaties om 10.00, 12.00, 14.00 en 16.00 uur met filmbeelden en toneelverlichting voor een historisch decor hoe de mensen van Meiningen Europese toneelgeschiedenis hebben geschreven.
Theatermuseum „Zauberwelt der Kulisse“
Schlossplatz 2
98617 Meiningen
+49 (0) 3693 - 47 12 90
Zur Website
Het klooster dat in 1240 werd opgedragen aan de Heilige Elisabeth is een van de oudste bouwwerken van de Dominicanen in Thüringen. In de Predigerkirche, die bij het Thüringer Museum hoort, is is de verzameling “Mittelalterliche Schnitzplastiken in Thüringen” (middeleeuws houtsnijwerk) ondergebracht.
Thüringer Museum Predigerkirche
Predigerplatz 2
99817 Eisenach
+49 (0) 3691 - 78 46 78
Zur Website
In de in 1868 door Ludwig Bohnstedt in neo-renaissancistische stijl gebouwde villa woonden tot aan hun dood de auteur Fritz Reuter uit Mecklenburg en zijn vrouw Louise. Daarna werd het huis door de stad aangekocht en biedt het tegenwoordig niet alleen plaats aan het museum voor Fritz Reuter maar ook aan de wereldwijd op een na grootste Richard Wagner collectie. Alleen de collectie van Bayreuth groter.
Thüringer Museum Reuter-Wagner-Villa
Reuterweg 2
99817 Eisenach
+49 (0) 3691 - 74 32 93
Zur Website
Halverwege de 18e eeuw werd het stadskasteel door Gottfried Heinrich Krone gebouwd in opdracht van hertog Ernst August. Tegenwoordig presenteert het Thüringer Museum er zijn porseleincollectie en wisselexposities. De heropende historische rococozaal in de noordvleugel vertelt over de geschiedenis van het stadskasteel als hertogelijke residentie in de 18 e eeuw.
Thüringer Museum Stadtschloss
Markt 24
99817 Eisenach
+49 (0) 3691 - 67 04 50
Zur Website
In een van de oudste vakwerkhuizen in de stad, het ‘Haus Rosenthal’, is er een tentoonstelling te zien over de geschiedenis van de farmacie van de 18e tot 20e eeuw. Het is een voor Thüringen unieke expositie van kannen, kruiken en farmaceutische apparatuur die werd gebruikt om, bijvoorbeeld, pillen, zalven en poeders te maken. Daarnaast zijn er ook vijzels en weegschalen te zien. Bij het Apotheekmuseum hoort ook de aangrenzende apothekerstuin waar meer dan 100 verschillende geneeskrachtige kruiden groeien. Hier worden regelmatig cursussen over kruiden gegeven.
Apothekermuseum
Bergstraße 15
99947 Bad Langensalza
+49 (0) 3603 - 8945896
Zur Website
Ernst Hüther, de eigenaar van de Mauxion chocoladefabriek, heeft de villa op een heuvel bij Saalfeld van 1922 tot 1924 laten bouwen door het bekende architectenkantoor Lossow & Kühne uit Dresden. De villa staat op een grondstuk dat hoger ligt dan de chocoladefabriek. Bezoekers kunnen naar hartenlust ronddwalen door het grote park dat bij het ensemble hoort dat nu onder monumentenzorg staat.
Villa und Park Bergfried
Zur Website
Het museum toont de lange traditie van Suhl op het gebied van de voertuigproductie, motorsport en voertuigen in het algemeen vanaf 1896 aan de hand van meer dan 300 tentoongestelde stukken in een tentoonstellingsruimte van 1.400 m2. Te zien zijn producten van Simson, AWO, Schwalbe & Co., maar ook luxe wagens zoals de ‘Supra’ en de racewagen van Paul Greifzu.
Fahrzeugmuseum
Friedrich-König-Straße 7
98527 Suhl
+49 (0) 3681 / 70 50 04
Zur Website
Het museum is uniek in Europa en vertelt de 700-honderd jaar oude geschiedenis van jacht- en sportwapens en handvuurwapens uit Suhl. Maar er is ook een afdeling voor heemkunde, ambachtelijke exposities en er zijn regelmatig wisseltentoonstellingen te zien.
Waffenmuseum
Friedrich-König-Straße 19
98527 Suhl
+49 (0) 3681 / 74 22 18
Zur Website